De muur viel in 1989
Voor de jongeren die de periode niet bewust hebben beleefd is het moeilijk voor te stellen, maar de dag in 1989 dat de Berlijnse muur viel veranderde de hele wereld. Rusland, Duitsland en de Verenigde Staten werkten samen om de betonnen muur dwars door Berlijn af te breken.
De scheiding tussen de twee Duitslanden verdween, de weg was ingezet om de invloed van de communisten in Oost-Europa af te vlakken naar een democratisch bestel. Sinds die tijd veranderde er veel, de verplichte ‘herstelbetalingen' voor het bevrijden van de nazi’s’ aan de Sovjet Unie vervielen voor de oostbloklanden, dictators als Ceaucescu, Honecker en Zhivkov werden afgezet.
Kennismaking met Oost-Europa
Al in de 60-er jaren maakte het gezin waarin ik opgroeide kennis met Rusland en Oost-Europa, m’n broers waren goede wielrenners, die met de Nationale selectie vaak wedstrijden reden in oost Europese landen.
De verhalen, de excessen waren onderdeel van deze jonge mens in ontwikkeling. Niet in ’t minst de verhalen van m’n ouders, die in de oorlog waren verplicht om in Duitsland te gaan werken, in de zogenoemde ‘arbeitseinsatz’, in een kamp met vele mede-Europeanen die werden verplicht voor de Duitsers te werken.
De ‘bevrijding’ door de Russen in 1945 bleef op het netvlies gebrand als beestachtig, misdadig. M’n broer Jan was geboren in februari 1945 en m’n ouders liepen na hun bevrijding 1000 kilometer van Basdorf naar Amsterdam met de baby. Dit even ter illustratie.
Toen in 1989 de muur viel en een tijd van democratisering aanbrak, reisde ik in januari 1990 naar Boekarest in de vaste overtuiging dat de omwenteling grote kansen zou gaan bieden voor ondernemers. Een verzilvering van de overwaarde van m’n huis moest zorgen voor voldoende geld om te starten.
Eenmaal in Boekarest werd ik overvallen door vele ‘aspirant ondernemers’ die er net zo over dachten als ik. Ik startte een onderneming, was één der eersten die zich inschreef in de kamer van koophandel. M’n doel was voet te zetten in ’t land in de kansspelindustrie, echter op aanraden van hooggeplaatste relaties werd ik overtuigd te moeten starten met import/export. Het land had tijd nodig om vrij ondernemen te leren accepteren, geduld was geboden.
Maar m’n doel om te starten in de kansspelen had geen geduld, zie m’n verhalen over reizen naar Tsjechië, Slowakije, Belarus en Rusland hier eerder gepubliceerd op
Armoe troef
Herinneringen over armoede, onderdrukking en mensonterende toestanden keren terug bij het dagelijkse nieuws van vandaag, de misdaden van de Russen, de gruwelijke martelingen en moorden. Herinneringen aan de tijd dat er hoop kwam, maar vooral ook aan de jaren dat ik zelf te maken had met de communistische onderdrukking.
Al sinds 1974 verbleef ik vaak in Roemenië, eerst als reisleider voor Neckermann Duitsland. Erg prettig als ‘partner im schnee’ in Poiana Brasov, Sinaia en Predeal. Leerde veel mensen kennen, inclusief de taal. Bracht op de vele verzoeken die ik kreeg aanstekers, medicijnen, zeep, deodorant, Neckermann catalogi, sigaretten, whisky, koffie, balpennen, speelgoed, bloemzaden, de pil enz.
Rijen op straat voor brood, melk, vlees; ja zelfs toiletpapier! Dit schetst de armoede, we herinneren ons de omwenteling, het afzetten van de dictator, de weeskinderen vervuild en vastgebonden in hun bedjes, zieken opgesloten in betonnen ruimtes. Zelfs nog in de beginjaren van dit millennium zag ik bij bezoeken aan ziekenhuizen verschrikkelijke misstanden in wat afgelegener oorden.
Goedbedoelde projecten
Projecten kinderpostzegels: na contact met deze organisatie bleek dat er voldoende geld was voor projecten, maar de beschrijvingen van haalbaarheid ontbraken. Counterparts in Oost-Europa waren niet gewend aan het maken van ‘projecten met handen en voeten’. Opgevoed in het communisme leerde men niet dat de socialistische doelstellingen zijn het zorgen voor elkaar en minder bedeelden, eerder leerde men ‘pak wat je pakken kan.’
Een project was het voorzien van de krakkemikkige huisjes van Rroma te voorzien van roestvrij stalen daken. Ik zie nog de Nederlandse werklui aankomen in het dorpje met materialen in hun busjes met grote aanhangers, ik zie nog de prachtige daken en ik zie nog de bewoners die met de rug tegen een boom zittend en een grashalm tussen de tanden de Nederlandse werkers observeerden. Een week later zag ik grote platen roestvrij staal te koop op de markt…
AVRO inzameling Roemenië, wie weet het nog? De grote Linda de Mol inzameling, het debuut van deze dame op TV. Enorme bedragen werden ingezameld. Later kwam mij ter ore dat iedere cent in ‘een paar zakken’ was verdwenen…
Ik zat met een AVRO team in het vliegtuig naar Amsterdam, bleek dat ruim was gedoneerd aan een plaats waar ik al ondernam, Slobozia. Er werd me gevraagd of ik de donatie door AVRO leden voor het plaatselijke weeshuis van TV’s, stapelbedden, wasmachines, gordijnen, centrale verwarming en verdere inrichting ‘in de gaten wilde houden’.
Zo gedaan, een paar weken later bleken TV’s en wasmachines bij directie thuis te staan, kleden, gordijnen, stoelen, tafels enz. bij medewerkers van het weeshuis. Met moeite aangifte kunnen doen (‘hand boven ’t hoofd’). Maar er gingen een paar leidinggevenden het gevang in. De spullen kwamen terug.
Anesthesie-apparatuur voor het ziekenhuis werd gedoneerd door een groep artsen in Friesland, en stond na 3 jaar nog ingepakt in de gang van een Roemeens ziekenhuis. Bij navraag bleek het merk van de gedoneerde apparatuur niet het merk te zijn waar het ministerie een deal mee had. De uiterst noodzakelijk apparatuur bleef dus ingepakt in folie op de pallets staan.
Casino in Roemenië – Bingo know-how en investering, m’n doel voor de toekomst kwam ondanks alles naderbij.
Het begin en het einde van m’n ondernemingen heb ik inmiddels ruim opgetekend in m’n wekelijkse column, en we richten de blik terug op het heden. Een dictator is een buurland binnengevallen met als doel de oude Sovjet ideologie en doctrine terug te brengen.
De hele wereld leeft inmiddels onder de invloed van dit gebeuren, dit alles ruim bemeten en dagelijks te volgen in de media. Tijden van schaarste en armoede keren terug, zelfs de conjunctuur in ons rijke Nederland ontkomt hier niet aan, zo valt ook te lezen op het Onetime forum https://www.onetime.nl/zoekresultaat/?q=columns%20andre%20jansen&page=2
Continuandum

Onvergetelijke momenten
De revolutie had plaatsgevonden, dictator Ceaucescu werd verdreven en samen met z’n vrouw ter dood gebracht. De Roemenen konden eindelijk opnieuw beginnen na het communistische juk dat ze sinds het einde van de tweede wereldoorlog moesten dragen.
Dromen...
Altijd droomde ik er van me te gaan vestigen in Roemenië, een land dat had geleden onder het communisme, en in 1989 was het eindelijk zover, na de val van ‘de Muur’ in Berlijn.

Het was voorjaar 1990, ik was naar Boekarest getogen om te proberen als eerste om een vergunning te krijgen voor het openen van een casino in het Hilton.
Op een avond kwam ik laat in m’n hotel (Hotel Bucuresti), had geen tijd gehad om te eten, maar gelukkig mocht ik nog plaatsnemen in het restaurant. Om te zorgen dat er niet meer gasten kwamen, werd me gevraagd om dichtbij de keuken plaats te nemen, onzichtbaar van buitenaf.
Toen ik had besteld en even zat te wachten, hoorde ik een stem tussen de lange, zware gordijnen - die het restaurant scheidden van de keuken - vandaan komen. “Sir, may I ask you something?” klonk een vrouwenstem. Ze bleef in het donker, onzichtbaar.

Pas toen ik antwoordde met: “Can I help you?” antwoordde ze met: “Is there anybody who will help me?” n stak haar hoofd tussen de gordijnen door. Ik schrok, maar keek in de wijd openstaande ogen (geen oogleden) van een compleet mismaakt gezicht. Geen neus, een aan de zijkant openende mond, geen lippen...

Ik keek en we zwegen beiden. Een halve minuut is dan lang, héél lang. Een voormalig geliefde had salpeterzuur in haar gezicht gegooid, en men had verzuimd met veel water het zuur te verwijderen. Het duurde een uur voordat dit was gedaan in het ziekenhuis. Na deze lange halve minuut zei ik (in het Roemeens): “Kom over een uur naar m’n kamer, en vertel me je verhaal.”

Wat kon ik doen?
Ik at, en ging naar m’n kamer. Dacht na wat te doen. Ik herinnerde me de kennismaking met Engelbert de Baat, directeur-geneesheer van het Zuiderziekenhuis in Rotterdam, bij een van de vele party's die we mochten bijwonen in het Zuiderpark Hotel van m’n vriend Aad Jan Valster.

De laatste direct gebeld, om te vragen naar het telefoonnummer van Engelbert. Ook die gebeld en gevraagd of er iets gedaan kon worden voor deze jonge vrouw. Afgesproken dat ik een video zou maken van Cecilia Cercel, die zelf haar verhaal zou doen. Afspraak in het Zuiderparkhotel een paar dagen later.

Ik ging me bezighouden met papieren, visa en een aanbeveling van de Minister van Gezondheidszaken, Bogdan Marinescu. Alle medewerking werd verleend, aardig wel om te vertellen dat ik altijd ‘in het pak’ was, hetgeen in ieder geval leidde tot een positieve indruk. Liep zó het Ministerie binnen, vroeg naar de kamer van de Minister, klopte aan en begon met m’n verhaal. Ik kreeg direct een aanbevelingsbrief voor de Nederlandse Ambassade, waar ook alle medewerking werd verleend.

Na enige weken kon ik Cecilia ophalen van Schiphol, en ze verbleef bij ons thuis aan de Kranenburgweg te Den Haag. Voorwaar nogal een ingreep in ons gezin, met jonge kinderen.

Een jonge plastisch chirurg was bereid om Cecilia gratis te opereren, alleen verblijf in het ziekenhuis diende te worden betaald. Niemand minder dan Cok Steenbergen trok de knip, zodoende kon ik de rekening van het ziekenhuis betalen.

Een succesverhaal
Cecilia kreeg meerdere operaties; eerst werden uit eigen huid oogleden gemaakt, na een dag of 10 kon worden begonnen met herstel van neus en mond. Tussentijds verbleef Cecilia in een pension ‘op zuid’.

Vervolgens terug naar Roemenië, meerdere huidtransplantaties aan het gezicht moesten nog worden verricht, een jaar later. Ze verbleef eerst bij ons thuis, na elke operatie kon ze zelfstandig herstellen in het pension ‘op zuid’. Ruim 1½ jaar na de eerste kennismaking kon Cecilia haar leven ‘met een gezicht’ weer oppakken...

Inmiddels was ik gestart met activiteiten in Brasov en Rimnicu Vilcea, de Roemeense onderneming liep uitstekend, én ik werkte nog 100% in Casino Rotterdam! In meerdere verslagen van m’n avonturen is terug te lezen wat er zich afspeelde. Als ik het zelf allemaal teruglees, hier zittend aan m’n PC met zicht op de verzorgde perken en bomen aan het Sorgvlietpark denk ik: ‘gotsammeliefhebbe!’ Hoe kan een mens dát allemaal volhouden?


Eind aan het verhaal over Cecilia was een verrassing, ik had in 1996 afgesproken met oud-collega (Zandvoort 1976-’79) Mark Ellman, die het ‘Palace casino’ leidde in Boekarest. Ze haalden de gasten op van vliegveld of hotel met een extra lange limousine; je voelt ‘m al aankomen...

Cecilia opgehaald met de limo, en een avond gegund in het prachtige restaurant in het casino Paleis. Ze was inmiddels weer toonbaar, met wat make-up zelfs aantrekkelijk te noemen.

Wel aardig om uitleg te geven bij deze foto; in de Kuip in 1986 Feyenoord~Ajax. Ik draag de vlag links. De directie vroeg of we met het casino in Rotterdam de momenten vóór de wedstrijd wat wilden opluisteren, als de spelers opwarmden. Als PR manager zorgde ik wel dat dit in orde kwam! Grote ballonnen werden vanaf de bovenkant in het Stadion naar beneden gegooid, en gedragen door het publiek. Tegelijkertijd landden croupiers aan parachutes, en droegen andere de grote banner, ontvangen door Jan Rietman.
Vlaggen van het casino rondom, de lunch aangeboden in de grote lounge, en de borrel na.
Ik had nog nooit een voetbalwedstrijd gezien, maar ging naar de lounge toen ik nog vóór de wedstrijd vanaf de tribunes hoorde: "joden dood".. Hier wilde ik niet bij horen.. Maar onvergetelijk was het wél! ('s Avonds in het casino hadden we 'volle bak' met alle bekende voetbalfiguren).

Gelukkig zijn er nog prominente mensen in Nederland die het glas half vol zien, lees de column van Diederik Samsom:

Hebt u 'de hut van oom Tom' gelezen? (M'n moeder vond dit 'verplichte kost in m'n prille jeugd)
'Uncle Tom’s Cabin' begint als Mr. Shelby en een slavenhandelaar, Mr. Haley, ze bespreken hoeveel slaven Mr. Shelby moet verkopen om zijn schuld af te lossen. Ondanks zijn bedenkingen besluit Mr. Shelby Tom, een trouwe en eerlijke man, en Harry, de zoon van de favoriete slaaf van zijn vrouw, Eliza, te verkopen.
Eliza hoort dat haar zoon is verkocht en neemt in een fractie van een seconde het besluit om hem mee te nemen en diezelfde nacht nog naar Canada te vluchten. Eerder die dag had haar man, George Harris, haar laten weten dat hij van plan was zijn eigen meester te verlaten, en ze hoopt dat ze allebei kunnen ontsnappen en herenigd worden in Canada.
Terwijl Eliza wegrent, volgt de slavenhandelaar Mr. Hadley haar en vangt haar bijna. Ze ontsnapt naar Ohio door een rivier over te steken op een stuk drijvend ijs. Mr. Haley stuurt slavenvangers achter haar aan en keert terug om zijn resterende bezit, Tom, op te halen. Tom besluit niet te vluchten omdat hij weet dat zijn meester (op dit punt, Mr. Shelby) op zijn eerlijkheid vertrouwt.
Tom en Mr. Haley vertrekken naar het zuiden. Onderweg redt Tom een ​​klein meisje van de verdrinkingsdood. De vader van het meisje besluit Tom te kopen om de persoonlijke dienaar van zijn dochter te worden. Tom heeft geluk (voor zover verkocht worden geluk kan worden genoemd) omdat de vader van het meisje, Augustine St. Clare, zijn slaven relatief goed behandelt. Het kleine meisje, Eva, is ook een lief kind, toegewijd aan haar dienaren en familie. Helaas is de moeder, Marie St. Clare, een meer typische slavenhouder en laat haar slaven er lustig op los terwijl ze proberen aan haar eindeloze eisen te voldoen.
Tom raakt gehecht aan de kleine Eva. Ze bespreken hun gemeenschappelijke christelijke geloof dagelijks. Eva transformeert zelfs het leven van een geharde jonge slavin genaamd Topsy en begint een andere slavin, Mammy, te leren lezen.
Als het duidelijk is dat Eva ziek is en gaat sterven, roept ze alle slaven bijeen om een ​​toespraak te houden over Gods liefde (en haar liefde) voor hen. Ze geeft elke slaaf een van haar blonde krullen, zodat ze haar zullen herinneren. Dan sterft ze aan tering (nu bekend als tuberculose).
Ondertussen worden Eliza en haar man George herenigd in een Quakerkamp. Van daaruit ontsnappen ze succesvol naar Canada, hoewel ze onderweg een paar keer met slavenvangers te maken krijgen.

Met dank aan JMfotografie, vanmorgen in Wildervank..

Vandaag een ode aan de vrouw.. (als eigenlijk elke dag). Deze uit m'n collectie fascinerende bomen, als gepubliceerd op (fb, 'fascinerende bomen'.

Is 't geen pláátje? Veendam city!

Wij blijven ook gewoon in onze Tez rijden, hele goede auto. (Net als deze eigenaar).