Nou, ze liggen overal door Europa: van die kleine messing struikelsteentjes tussen de straattegels. Een zichtbare herinnering aan de miljoenen Joodse mensen, Roma, Sinti en andere slachtoffers van de Holocaust. Die Duitse kunstenmaker, Gunter Demnig, is ermee begonnen. Hij wilde de namen terugbrengen naar de plekken waar die mensen woonden. Daar waar hun leven ooit normaal was, voordat ze werden weggehaald en vermoord. Het idee? Je “struikelt” er niet letterlijk over, maar in je hoofd: je leest die naam, hoort dat verhaal en denkt even na over wat ze is aangedaan.

Maar luister, terwijl we die struikelstenen voor de slachtoffers van toen blijven leggen, vallen er vandaag de dag nog steeds nieuwe slachtoffers. En niet alleen in Europa zoals in Oekraine, hè, maar wereldwijd. Dus, zeg me dit eens: verdienen de mensen in Gaza niet óók zo'n steen? Of eigenlijk, misschien wel een joekel van een rotsblok?

Een Onvergetelijke Herinnering

De situatie in Gaza is beroerd, dat weet toch iedereen? Het is ellende alom: bommen, honger, en maar steeds die vicieuze cirkel van geweld. Kinderen zien hun ouders niet meer terug en andersom. Hele buurten liggen aan gort, ziekenhuizen kunnen het niet meer aan, en de rest van de wereld? Die staat erbij en kijkt ernaar. Ik voelde de onmacht na lezen van dit bericht in AD
De patsstelling van rug tegen de muur, terwijl de groot macht tekeer gaat. 

Toch is er nergens een monument, een plein of een straatnaam voor deze mensen. Ze krijgen geen naam of gezicht, zoals de Holocaust-slachtoffers dat kregen. Hoe kan dat eigenlijk? Is het omdat de geschiedenis van Gaza nog bezig is? Of zijn we pas achteraf dapper genoeg om massaal te rouwen?

Van Steen naar Rotsblok

Kijk, als we struikelstenen leggen voor de slachtoffers van onrecht, dan zou Gaza een rotsblok verdienen. Een monument dat echt de schaal van hun leed laat zien. Niet om politiek te doen, hoor. Maar gewoon, om te laten zien dat ook zij ooit hier waren. Dat zij ook geliefd waren. Dat zij ook onze herinnering verdienen.

Want herinneren moet niet alleen voor sommigen gelden. Als we zeggen “Nooit meer,” dan moet dat écht nooit meer zijn. En dat begint met namen, verhalen en iets tastbaars om hen te eren.

Dus ja, wie bepaalt er wie we herinneren? En hoe zorgen we ervoor dat niemand vergeten wordt?

Hopelijk klinkt dit zoals ik het bedoelde en in mijn hoofd had, een beetje spontaan geschreven na aanleiding van Oekraine en wat nu in Gaza gebeurt.

Laat maar weten!